Rys historyczny
Samodzielna parafia SANOK – DĄBRÓWKA powstała na mocy decyzji JE Księdza Biskupa IGNACEGO TOKARCZUKA z 1 września 1966 roku. Tworzenie nowej wspólnoty wiernych zostało powierzone księdzu Władysławowi Stankowi. Nowa parafia została wydzielona z parafii Sanok – Fara. Parafia obejmowała z początku dzielnicę Dąbrówkę Ruską, przyłączoną do Sanoka zaledwie cztery lata wcześniej. Wspólnota parafialna użytkowała dziewiętnastowieczny budynek cerkwi greckokatolickiej w dzielnicy Dąbrówka. Na prośbę pierwszego proboszcza, JE Ks. Biskup I. Tokarczuk ustanowił odpust parafialny w Uroczystość Narodzenia NMP 8 września z przywilejem przenoszenia odpustu na osiem dni przed lub po uroczystości (dekret z 18 sierpnia 1971 roku nr 1784/71).
Powstanie nowej parafii wynikało z następujących racji duszpasterskich: zwiększania się liczby mieszkańców Dąbrówki; kilkukilometrowej odległości do kościoła w Sanoku; konieczności dowartościowania mieszkańców – w dużej części napływowych – oraz istnienie budynku dawnej cerkwi greckokatolickiej i cmentarza grzebalnego. W pierwszych latach istnienia parafii sprawowanie posługi liturgicznej i funkcji duszpasterskiej było szczególnie trudne w warunkach ustroju komunistycznego. Wielkim wydarzeniem dla młodej parafii stało się Nawiedzenie Symboli Ikony Jasnogórskiej w lipcu 1970 roku.
Od 1 lipca 1978 roku do parafii włączono wsie Czerteż, Zabłotce i Sanoczek, które do tego czasu podlegały parafii Sanok – Fara. Mieszkańcy tych rejonów korzystali z obiektów dawnych cerkwi, przystosowanych do sprawowania kultu. Na początku parafia SANOK – DĄBRÓWKA liczyła około 900 mieszkańców, natomiast dziś ewidencja wykazuje około 3700 mieszkańców. Parafia ma charakter podmiejski: dominuje zabudowa jednorodzinna. Są tu także tereny przemysłowe i usługowe. Nie ma pełnowymiarowej szkoły podstawowej (dzieci uczęszczają do szkół w centrum miasta.
Na terenie parafii są trzy kościoły: parafialny oraz dwa filialne.
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY pw NARODZENIA NMP w SANOKU - DĄBRÓWCE
Drugi proboszcz parafii ksiądz Antoni Szypuła, który objął administrowanie w 1976 roku, od początku podjął starania o budowę nowego kościoła. Wobec czynionych przez komunistyczne władze trudności, został zatwierdzony plan kapitalnego remontu starego kościółka. Faktycznie był to plan budowy nowego kościoła połączonego z dotychczasową świątynią. Dokumentację techniczną wykonał inż. Roman Orlewski z Rzeszowa. Poświęcenia terenu pod budowę kościoła dokonał JE Ks. Biskup Tadeusz Błaszkiewicz 8 września 1979 roku. Podczas uroczystości odpustowej, odbywającej się 7 września 1980 roku na płycie dolnego kościoła, JE Ks. Bp I. Tokarczuk wmurował Akt Erekcyjny i kamień węgielny z grobu św. Piotra w Rzymie, poświęcony przez Ojca św. Jana Pawła II. Od dnia 24 grudnia 1980 roku Msza św. sprawowana była na dolnym poziomie budowanej nadal świątyni. Równocześnie dokonano gruntownego remontu cerkwi przylegającej do kościoła.
Uroczyste poświęcenie nowego kościoła nastąpiło 5 września 1982 roku, w obecności JE. Ks. Biskupa Stanisława Jakiela. W 1983 roku obok kościoła powstała Grota Matki Bożej z Lourdes, natomiast w 1984 roku ustawiono figurę Chrystusa ,,Sursum corda”. W tym też roku wybudowano przykościelną dzwonnicę. Uroczystego poświęcenia dzwonów dokonał w 1985 roku JE Ks. Tadeusz Błaszkiewicz. W kolejnych latach wzbogacano wyposażenie wnętrza świątyni. W 1986 roku JE Ks. Biskup Ignacy Tokarczuk poświęcił ołtarz, tabernakulum, chrzcielnicę oraz dwa obrazy. Świątynia zyskała marmurową ambonkę, posadzkę w prezbiterium, ławki dębowe, konfesjonały, stacje Drogi Krzyżowej oraz organy. W latach 1983 – 1988 został wybudowany obszerny budynek parafialny. Dnia 2 września 1990 roku JE Ks. Biskup Ignacy Tokarczuk dokonał konsekracji kościoła umieszczając w ołtarzu relikwie świętych patronów Polski: św. Wojciecha i św. Stanisława. W parafii odbywały się znaczące celebracje m. in.: Nawiedzenie Ikony MB Jasnogórskiej dla archiprezbiteratu sanockiego w 1983 roku czy Kongres Eucharystyczny archiprezbiteratu sanockiego w 1988 roku. Podczas uroczystości odpustowej 8 września 1991 roku wewnątrz świątyni została umieszczona pamiątkowa tablica z okazji 25-lecia parafii. Wszystkie te wydarzenia zostały skrzętnie zapisane w kronice parafialnej prowadzonej przez ks. Antoniego Szypułę.
Od grudnia 1993 roku przylegająca do kościoła cerkiew została udostępniona do kultu religijnego wiernym obrządku bizantyjsko- ukraińskiego (od 2004 roku obydwa miejsca kultu zostały oddzielone). Relacje pomiędzy wspólnotami: katolicką i greckokatolicką układają się dobrze: w 2016 roku duchowny unicki uczestniczył w celebracji 50 – lecia parafii, zaś we wrześniu 2023 roku w celebrze odpustu parafialnego uczestniczył kapłan greckokatolicki.
Kościół parafialny wzbogacił się o instalację grzewczą w 1996 roku. Nowy wystrój prezbiterium wraz z figurą Jezusa Chrystusa Najwyższego kapłana pojawił się w 1997 roku. Po misjach parafialnych w 2000 roku intronizowano Obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy i umieszczono go także w prezbiterium. W świątyni zostały wykonane ołtarze boczne: Matki Bożej Częstochowskiej oraz Miłosierdzia Bożego, które poświecił podczas wizytacji kanonicznej w maju 2002 roku JE Ks. Biskup Adam Szal.
Pod kierunkiem kolejnego proboszcza, księdza Michała Błaszkiewicza, przeprowadzono w 2003 roku gruntowną modernizację zakrystii, zamontowano w kościele nowe okna, dokonano modernizacji dachu, pomalowano wnętrze kościoła i założono nowoczesną instalację grzewczą. W 2005 roku świątynia została z zewnątrz ocieplona. Pamiątką Jubileuszu 40-lecia parafii są ufundowane w 2006 roku przez wiernych witraże o tematyce maryjnej i przedstawiające świętych polskich. Podczas odpustu parafialnego 8 września 2007 roku JE Ks. Arcybiskup Józef Michalik poświęcił nowy wystrój prezbiterium: ołtarz, ambonkę chrzcielnicę, Obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy, natomiast w czasie wizytacji kanonicznej 1 czerwca 2008 roku- nowy ołtarz Miłosierdzia Bożego wykonany według projektu ks. dr Marka Wojnarowskiego pochodzącego z parafii Sanok – Dąbrówka. W tym czasie została także wykonana nowa marmurowa posadzka w prezbiterium świątyni. Do znaczących inwestycji należy ponadto wykonanie nowych głównych schodów do kościoła w 2011 roku. W 2013 roku w świątyni została umieszczona okolicznościowa tablica poświęcona śp. Księdzu prałatowi Antoniemu Szypule w dziesiątą rocznicę śmierci. W 2014 roku parafia wzbogaciła się o kaplicę przedpogrzebową, umieszczoną w dolnym poziomie kościoła, którą poświęcił JE Ks. Biskup Adam Szal. Także wykonano nowy wystrój kaplicy bocznej Matki Bożej Częstochowskiej i św. Jana Pawła II, wzbogacony o obraz Papieża Polaka ufundowany przez ks. dr Marka Wojnarowskiego. W 2015 roku wnętrze świątyni zostało na nowo odmalowane. Ponadto przeprowadzono renowację stacji Drogi Krzyżowej. Kościół parafialny posiada Relikwie św. S. Faustyny (od 2001 roku), Relikwie św. Jana Pawła II (od 2014 roku), Relikwie św. Zygmunta Gorazdowskiego (od 2016 roku); Relikwie Bł. Rodziny Ulmów (od 2023 roku). Pamiątką Wielkiego Jubileuszu 1050- lecia Chrztu Polski, która przypadła podczas przygotowań do jubileuszu 50-lecia parafii, są w kościele parafialnym: stągiew na wodę świeconą, jubileuszowa kropielnica 966 – 2016, gruntowny remont dzwonnicy oraz wykonanie ogrodzenia terenu kościelnego. W 2018 roku w związku ze stuleciem odzyskania niepodległości przez Polskę, zostały wykonane nowe drzwi do świątyni (zewnętrzne z dekoracja jubileuszową i wewnętrzne) wraz z przebudowanym wejściem głównym. W 2019 roku zainstalowano w świątyni nowoczesne nagłośnienie.
KOŚCIÓŁ pw św. ANTONIEGO Z PADWY
Wsie Czerteż i Zabłotce zostały włączone do parafii SANOK - DĄBRÓWKA w 1978 roku. Z początku liturgię sprawowano w zabytkowej cerkwi (zabytek architektury drewnianej). Ze względu na to, że świątynia była zabytkiem a ponadto znajdowała się w pobliżu zabudowań gospodarczych miejscowej spółdzielni produkcyjnej, nie spełniała godziwych warunków do sprawowania kultu. Wierni pragnęli nowego kościoła. W sierpniu 1994 roku Ks. Biskup Ignacy Tokarczuk wmurował kamień węgielny pod nowy kościół. Poświęcenie kościoła odbyło się 11 czerwca 1995 roku, a jego konsekracja w 1997 roku. W 2002 roku nastąpiła intronizacja Relikwii św. Antoniego Padewskiego, który został patronem świątyni. W następnych latach upiększono i przebudowano prezbiterium i ołtarze boczne, wstawiono nowe okna, założono centralne ogrzewanie, pomalowano wnętrze świątyni. Został dobudowy przedsionek i nowe schody, kościół został ocieplony. W 2009 roku wykonano ogrodzenie kościoła a w 2011 powstała nowa dzwonnica. W 2014 roku uporządkowano i ogrodzono cmentarz parafialny. W 2015 roku obok wejścia do świątyni ustawiono figurę Patrona – św. Antoniego z Padwy.
KOŚCIÓŁ pw MIŁOSIERDZIA BOŻEGO
Wieś Sanoczek zastała przyłączona do parafii SANOK DĄBRÓWKA w 1978 roku. Wierni tam mieszkający korzystali z drewnianej świątyni znajdującej się obok cmentarza. Potrzeby duszpasterskie sprawiły, że społeczność Sanoczka pod kierownictwem księdza proboszcza rozpoczęła w 2010 roku budowę nowego kościoła. Teren pod budowę poświęcił Ks. Biskup Marian Rojek. W listopadzie2015 roku JE Ks. Arcybiskup Józef Michalik wmurował Akt erekcyjny. Metropolita przemyski Ks. Arcybiskup Adam Szal dokonał konsekracji świątyni w 2020 roku. W kolejnych latach został uporządkowany i zagospodarowany teren wokół kościoła, wyposażono wnętrza we wszystkie potrzebne paramenty i sprzęty. Została wzniesiona w 2028 roku piękna dzwonnica. Dawna świątynia została przysposobiona do funkcji kaplicy cmentarnej.
KAPŁANI POCHODZĄCY Z PARAFII:
- ks. Zbigniew Wolanin
- ks. Zdzisław Rakoczy (misjonarz w Ekwadorze)
- ks. Marek Wojnarowski
- ks. Waldemar Pastuszak.
SIOSTRY ZAKONNE z parafii:
- nazaretanka s. Anita – Wanda Zajdel
- nazaretanka s. Borgia – Ewa Kowal
- służebniczka s. Maria – Jolanta Markowska.
KAPŁANI POSŁUGUJĄCY W PARAFII w jej historii - było 27 kapłanów - ks. Jan Miksiewicz; ks. Józef Fila; ks. Józef Rogowski; ks. Wiesław Pelc; ks. Czesław Rzeszut; ks. Adam Zaremba; ks. Andrzej kudyba; ks. Jan Chyłek; ks. Jan Sowa; ks. Janusz Marszałek; ks. Jan Wosiewicz; ks. Leszek Dopart; ks. Jacek Ćwikła; ks. Krzysztof Zygar; ks. Robert Drążek; ks. Ireneusz Karpiński; ks. Stanisław Prucnal; ks. Paweł Antoszewski; ks. Jan Bróż; ks. Zbigniew Sroka; ks. Jacek Magoń; ks. Damian Toczek; ks. Włodzimierz Nowak; ks. Rafał Mikos; ks. Maksymilian Lorens; ks. Piotr Prach; ks. Ryszard Pelc.
W PARAFII istnieją:
- Liturgiczna Służba Ołtarza LSO ( w tym dwaj ceremoniarze)
- 24 Róże Żywego Różańca,
- Parafialny Oddział Akcji Katolickiej (od 2000 roku)
- 20 Róż Rodziców,
-Wspólnota Żywej Drogi Krzyżowej (14 osób, które od 2022 roku codziennie rozważają stacje Drogi Krzyżowej w intencji parafii i Kościoła);
- Apostolat Modlitwy za Kapłanów Margaretka (obejmujący modlitwą 11 kapłanów);
- Schola
- wspólnota młodzieżowa
- był chór parafialny w latach 1979 – 1991; a potem w latach 2016 – 2021 Chór MIRIAM;
- od 1999 roku wydawany jest biuletyn parafialny NASZA KRÓLOWA.
Na podstawie:
- Antoni Szypuła: 25 lat parafii rzymsko-katolickiej w Sanoku Dąbrówce 1966-1991;
- Kronika Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej Parafii Narodzenia NMP w Sanoku 1998- 2017;
- Gazetka Parafii Narodzenia NMP ,,NASZA KRÓLOWA”.
